Ku wa Gatanu, Ingabo z’u Rwanda (RDF) hamwe n’iz’u Uganda (UPDF) basuye Urwibutso rwa Jenoside yakorewe abatutsi rwa Kigali ruherereye ku Gisozi, aho bunamiye inzirakarengane zazize Jenoside yakorewe Abatutsi mu 1994. Uru ruzinduko rwabaye kimwe mu bikorwa byaranze inama y’iminsi itatu y’abayobozi ba gisirikare bo muri ibi bihugu byombi.
Iyo nama yatangiye ku wa 28 Ukwakira 2023, yibanze ku gushakira hamwe ibisubizo ku mbogamizi zugarije abaturage baturiye imipaka ndetse no kunoza ingamba zo guhangana n’ibibazo by’umutekano muke bishobora kuhagaragara. Mu rwego rwo kumenya amateka no gusobanukirwa uburyo u Rwanda rwatsinze ibibazo byarwo, abasirikare b’ibi bihugu basuye Ingoro y’Amateka y’Urugamba rwo guhagarika Jenoside no kubohora Igihugu, iri mu Ngoro y’Inteko Ishinga Amategeko.

Mu gutangiza ibiganiro, Brig Gen Frank Mutembe uyobora Diviziyo ya Kabiri muri RDF yashimiye bagenzi babo bo muri UPDF, agaragaza ko ubufatanye ari inkingi ikomeye mu guhangana n’ibibazo by’imipaka. Yagarutse ku byihutirwa birimo guca magendu, kurwanya icuruzwa ry’ibiyobyabwenge, gukumira kwambuka umupaka mu buryo bunyuranyije n’amategeko, ndetse no kubungabunga ibidukikije byangizwa nko gutema amashyamba.
yagize ati: “Inama nk’izi ziduha umwanya wo kuganira ku bibazo byugarije abaturiye imipaka no gushyiraho ingamba zihamye zo kubikemura.”
Ku rundi ruhande, Brig Gen Paul Muhanguzi uyoboye itsinda rya UPDF, yashimye ubuyobozi bw’ibihugu byombi ku cyerekezo cyiza cyashyizweho mu gukemura ibibazo by’imipaka. Yashimangiye ko ibiganiro nk’ibi ari umusingi wo kunoza ubufatanye no kubungabunga umutekano.

Yagize ati: “Iyi nzira izatuma twongera ubushobozi bwo gukora neza kandi twubahiriza icyerekezo cy’abayobozi bacu mu guharanira umutekano urambye.”
Mbere yo gutangira ibiganiro, aba bayobozi ba gisirikare basuye Akarere ka Musanze, aho baherekejwe n’abayobozi b’uturere twa Gicumbi na Burera, twose duhana imbibi na Uganda. Uru ruzinduko rwari rugamije kureba imiterere y’imbogamizi abaturage bahura nazo ndetse no kungurana ibitekerezo ku ngamba zo kuzikemura.
Uyu muhate w’ubufatanye hagati ya RDF na UPDF ni intambwe y’ingenzi mu guharanira iterambere rirambye ry’abaturiye imipaka ndetse no guca burundu ibikorwa byose byashobora guhungabanya umutekano w’ibi bihugu by’ibituranyi.











