Gahunda y’Intumwa z’Ikoranabuhanga mu Rwanda, izwi nka Digital Ambassador Program (DAP) iyobowe n’Ikigo cy’igihugu gishinzwe iterambere ry’Ikoranabuhanga, RISA, yahawe igihembo mpuzamahanga WSIS+20 Champion, kubera uruhare rwayo mu guteza imbere ubumenyi bw’ikoranabuhanga, kwigisha urubyiruko no gufasha abaturage kwakira no gukoresha serivisi za leta zitangwa binyuze kuri murandasi.
Iki gihembo cyatanzwe n’Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye rishinzwe Itumanaho n’Ikoranabuhanga (ITU), mu birori byabereye i Geneva mu Busuwisi, muri gahunda ya World Summit on the Information Society (WSIS) Prizes Champions Ceremony.
Mu gihe cy’imyaka irindwi iyi gahunda imaze igenda ishyirwa mu bikorwa mu gihugu hose, abaturage basaga miliyoni 3.2 bamaze guhugurwa binyuze mu rubyiruko rwarigishijwe nk’intumwa z’ikoranabuhanga. Aba baturage bigishijwe uburyo bwo gukoresha mudasobwa, telefone zigezweho, uburyo bwo kubona no gukoresha serivisi za Leta hifashishijwe ikoranabuhanga nka Irembo, ndetse n’uburyo bwo kwirinda ibibazo by’umutekano w’ikoranabuhanga (cybersecurity).
Gahunda ya DAP igamije kuziba icyuho mu bijyanye n’ubumenyi bw’ikoranabuhanga, cyane cyane mu baturage bo mu bice by’icyaro, aho ubumenyi buba bukiri hasi. Aha niho Intumwa z’Ikoranabuhanga, ziganjemo urubyiruko rwarangije amashuri makuru n’ayisumbuye, zifasha mu gutanga amasomo ku buntu mu midugudu no mu tugari twose tw’igihugu.

Mu izina ry’u Rwanda, Ambasaderi Urujeni Bakuramutsa niwe wakiriye iki gihembo, ahabwa icyubahiro cyihariye n’abategura ibi bihembo kubera uruhare u Rwanda rugira mu gukoresha ikoranabuhanga mu iterambere rusange.
Mu butumwa yatambukije kuri X/Twitter, RISA yagize iti:
“Twishimiye kubona Gahunda y’Intumwa z’Ikoranabuhanga y’u Rwanda ishimirwa nk’umwe mu bahize abandi ku isi muri #WSIS20. Mu myaka 7 ishize, abaturage barenga miliyoni 3.2 bahawe ubumenyi bw’ibanze mu ikoranabuhanga binyuze mu rubyiruko rw’intangarugero. Turashimira Ambasaderi @urujenib wakiriye igihembo ku izina ry’u Rwanda.”
Impamvu u Rwanda rwatoranyijwe
Mu bisobanuro byatanzwe na ITU, bavuze ko u Rwanda rwahize ibindi bihugu kubera uburyo rwashyize imbere:
- Gukwirakwiza ikoranabuhanga rigera ku baturage bose
- Gufasha abaturage gukoresha serivisi za Leta mu buryo bw’ikoranabuhanga
- Guteza imbere ubushobozi bw’urubyiruko mu gufasha abandi
- Kwigisha abaturage uburyo bwo gukoresha ikoranabuhanga mu mibereho ya buri munsi
- Gushishikariza abaturage kuba igice cy’ubukungu bushingiye ku bumenyi
Gahunda ya Digital Ambassador Program yatangiye mu mwaka wa 2017 ku bufatanye n’imiryango mpuzamahanga nka UNDP n’abandi baterankunga, igamije kurandura ubusumbane mu bijyanye n’ubumenyi bw’ikoranabuhanga.
Uko imyaka yagiye ishira, gahunda yakomeje guhabwa imbaraga n’ubushake bwa Leta y’u Rwanda, aho gahunda ya Smart Rwanda ifatwa nk’ishingiro ry’iterambere rirambye ry’igihugu binyuze mu ikoranabuhanga.

Ibihembo bya WSIS Prizes ni iki?
Ibihembo bya WSIS Prizes bitangwa buri mwaka ku mishinga n’ibihugu byagaragaje ibikorwa bifatika mu guteza imbere imikoreshereze y’ikoranabuhanga mu nzego zose z’ubuzima. Byashyizweho mu rwego rwo gushyira mu bikorwa imyanzuro y’inama mpuzamahanga y’iterambere ry’ikoranabuhanga yabereye i Geneva mu 2003 n’i Tunis mu 2005.
Muri uyu mwaka wa 2025, ibihembo byari bishingiye ku isuzuma ry’imyaka 20 ya WSIS, ariyo mpamvu byiswe WSIS+20 Champions, bikaba bifite agaciro gakomeye kuko byashimye imishinga yagize ingaruka nziza, zigaragara kandi zifatika.
Gutsindira iki gihembo ni ishimwe rikomeye ku gihugu cy’u Rwanda, kikaba gihamya ko ikoranabuhanga ritakiri irya bamwe, ahubwo ari igikoresho cy’iterambere kuri buri wese, aho ari hose. Intumwa z’Ikoranabuhanga zarabaye ishingiro ry’ihinduka, maze abaturage bagera kuri miliyoni 3.2 bakabona amahirwe yo kwinjira mu isi y’ikoranabuhanga.
U Rwanda ruri mu nzira nziza yo kuba igihugu cy’ubumenyi, gihamya ko n’ibihugu biri mu nzira y’amajyambere bishobora kuba indorerwamo y’uko ikoranabuhanga rifasha abaturage kwiteza imbere no kubaka ejo hazaza h’igihugu.