Mu Rwanda, hari amahirwe menshi yo kwihangira imirimo binyuze mu mishinga iciriritse, cyane cyane mu bworozi bw’amatungo magufi nk’inkoko. Inkoko ni itungo ryororoka vuba, rikenera igishoro gito, kandi rikabyara inyungu mu gihe gito. Muri iyi nkuru, turakwereka uko wategura umushinga w’ubworozi bw’inkoko, uko wabigenza kuva ku gitekerezo kugera ku musaruro, dufatiye ku rugero rw’umushinga w’ubworozi bw’inkoko zitera amagi n’iza Kinyarwanda.



I. Incamake y’Umushinga
Izina ry’umushinga: Ubworozi bw’Inkoko za kijyambere n’iza Kinyarwanda
Aho uzakorerwa: Umudugudu wa Nyabiheke, Akagari ka Nyabicwamba, Umurenge wa Gatsibo, Akarere ka Gatsibo, Intara y’Iburasirazuba.
II. Intego z’Umushinga
A. Intego Rusange
- Korora amoko abiri y’inkoko: iza pondeze (zitera amagi gusa) n’iza Kinyarwanda (zitera amagi kandi zikararira).
- Kwegereza abahinzi ifumbire y’umwimerere.
- Kurwanya indwara z’imirire mibi hifashishijwe amagi.
- Kugabanya iyinjizwa ry’imishwi iva hanze y’igihugu.
- Gutanga akazi no kugabanya ubushomeri.
B. Intego z’Umwihariko
- Kwiteza imbere no kurwanya ubukene.
- Guhanga umurimo no kwirinda ubushomeri.
- Kumenyekana nk’umushoramari mu bworozi bw’inkoko.
III. Ibyo Umushinga Uzageraho
- Gutanga amagi ku isoko ryo mu gace umushinga uzakoreramo n’ahandi.
- Kugurisha inyama z’inkoko ku mahoteli, restaurants n’amasoko.
- Kugurisha imishwi ku bandi bifuza korora inkoko.
- Gutanga ifumbire ku bahinzi.
- Gutanga akazi ku rubyiruko n’abandi baturage.
IV. Ibyo Ukeneye mu Gutangiza Umushinga
A. Ibikoresho n’ibindi bikenewe
- Isambu yo gukoreramo umushinga (agaciro: 400,000 Frw)
- Inyubako (inzu z’inkoko, uruzitiro, aho abakozi barara n’ibikoresho byabo)
- Inkoko:
- Pondeze (zitera amagi gusa): 80 x 5,000 Frw = 400,000 Frw
- Kinyarwanda (zitera amagi zikanayararira): 60 x 3,000 Frw = 180,000 Frw
- Amasake ya kijyambere: 10 x 7,000 Frw = 70,000 Frw
- Pondeze (zitera amagi gusa): 80 x 5,000 Frw = 400,000 Frw
- Ibiryo by’inkoko: 1,500 kg x 200 Frw = 300,000 Frw
- Amazi n’itumanaho: 4,500 Frw ku kwezi + 15,000 Frw
- Abakozi: 10 x 15,000 Frw = 150,000 Frw; Umuvuzi w’amatungo: 50,000 Frw
- Ibindi: Gutwara inkoko, ibikoresho by’isuku, n’ibindi.
Igishoro cyose gitangira: Hafi 2,179,500 Frw (nk’uko bigaragara mu mbonerahamwe).
V. Uko Umushinga Ukora
- Inkoko 150 (80 za pondeze, 60 za Kinyarwanda, 10 amasake).
- Inkoko za pondeze zitera amagi ariko ntizishobora kuyararira. Amagi yazo ararizwa ku nkoko za Kinyarwanda.
- Inkoko za Kinyarwanda zifasha mu kubyara imishwi ya pondeze, bigatuma utagura imishwi hanze.
- Amagi n’imishwi bibyara inyungu, ifumbire igafasha abahinzi, inkoko zishaje n’amasake bigacuruzwa nk’inyama.
VI. Uko Umusaruro Uteganyijwe
- Amagi: Inkoko 80 za pondeze zitanga 80 amagi ku munsi (2,400 ku kwezi), inkoko 60 za Kinyarwanda zitanga 40 amagi ku munsi (1,200 ku kwezi).
- Imishwi: Inkoko 40 za Kinyarwanda zishobora kurarira amagi 6 ya pondeze, buri imwe ikabyara imishwi 4. Ibi bivuze imishwi 160 mu cyiciro cya mbere.
- Ifumbire: Ibiva mu nkoko byose bigurishwa ku bahinzi.
VII. Isoko n’Inyungu
- Isoko: Abaturage, abacuruzi, amahoteli, restaurants, abahinzi, ibigo by’ubushakashatsi, abanyeshuri biga ubworozi.
- Inyungu: Amagi agurishwa ku giciro cyiza, imishwi n’inyama z’inkoko bigurishwa, ifumbire igafasha abahinzi.
VIII. Inama ku Bifuza Gutangiza Umushinga nk’uyu
- Tegura igitekerezo neza: Shaka amakuru ahagije, andika umushinga wawe.
- Menya isoko: Menya aho uzagurisha umusaruro wawe, n’abakiriya bawe.
- Shaka igishoro: Koresha ubushobozi bwawe, shaka inguzanyo cyangwa ufatanye n’abandi.
- Shaka abajyanama: Vugana n’inzobere mu bworozi, abacuruzi, n’abaganga b’amatungo.
- Gira gahunda y’iterambere: Shyiraho uburyo bwo gukurikirana umusaruro, kugenzura indwara, no kongera umusaruro uko ubushobozi buzamuka.
- Kurikirana amasoko: Gira uburyo bwo kwamamaza umusaruro wawe, gukorana n’abacuruzi n’abandi bakiriya.
IX. Umwanzuro
Umushinga w’ubworozi bw’inkoko ni umwe mu mishinga iciriritse ushobora gutangiza mu Rwanda, ukabyara inyungu mu gihe gito. Ukeneye igishoro gito, ugatanga akazi, ugafasha mu kurwanya imirire mibi no guteza imbere ubuhinzi. Niba ushaka kwihangira umurimo, gerageza uyu mushinga, ubyaze amahirwe ari mu bworozi bw’inkoko.
Wifuza ubundi bufasha mu gutegura umushinga, cyangwa ushaka inyandiko y’umushinga irambuye, twandikire cyangwa utange igitekerezo cyawe!










